Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Bağlılığın Üretkenlik Karşıtı Davranışlar ile İlişkisi

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.838059

Anahtar Kelimeler:

Örgütsel özdeşleşme, örgütsel bağlılık, üretkenlik karşıtı iş davranışları

Özet

Devamsızlık, kronik geç kalma, nezaketsizlik, sapkın davranış ve hırsızlık gibi çeşitli eylemleri kapsayan üretkenlik karşıtı iş davranışları; çeşitli dış biçimler sergilemekle birlikte, örgütsel süreçlerin uyumlu bir şekilde düzenlenmesini engelleme ortak özelliğini paylaşmaktadır. Bu davranışlar, kişiler arası çatışmaların şiddetlenmesi ve güvensizlik ortamının teşvik edilmesinden, verimliliğin önemli ölçüde azalmasına, yıpranma oranlarının artmasına ve örgütün itibarı ve mali durumu üzerinde negatif bir etkiye kadar uzanan çeşitli sonuçlar doğurmaktadır. Söz konusu zararlar göz önünde bulundurulduğunda, üretkenlik karşıtı davranışları engelleyen bireysel ve örgütsel faktörlerin tespit edilmesi ve bu faktörleri geliştirmek için politikalar üretilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda mevcut araştırma kapsamında örgütsel özdeşleşme ve örgütsel bağlılığın üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada 380 çalışana öz bildirim ölçekleri uygulanmış ve sonuçlar SPSS 26.00 aracılığı ile değerlendirilmiştir. Sonuçlar hem örgütsel özdeşleşme hem de örgütsel bağlılığın her üç faktörünün de (duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık) üretkenlik karşıtı iş davranışlarını azalttığını ortaya koymuştur. Örgütlerin üretkenlik karşıtı iş davranışlarını azaltmak için örgütsel özdeşleşme ve bağlılığın gücünü sinerjik bir şekilde kullanan çok yönlü stratejileri kullanması gerekmektedir.

Referanslar

Akyüz, M. ve Yılmaz, F. D. (2015). Konaklama işletmelerinde örgütsel özdeşleşme ve örgütsel iletişimin işgörenlerin işten ayrılma niyetine etkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 138-143. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/309279

Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1996). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: An examination of construct validity. Journal of Vocational Behavior. 49, 252–276. https://doi.org/10.1006/jvbe.1996.0043

Ashforth, B. E. ve Anand, V. (2003). The normalization of corruption in organizations. Research in organizational behavior, 25, 1-52. https://doi.org/10.1016/S0191-3085(03)25001-2

Bartlett, J.M., Kotrlik, J.W. ve Higgins, C.C. (2001). Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research appropriate sample size in survey research. Information technology, learning, and performance journal, 19(1), 43-50. https://www.opalco.com/wp-content/uploads/2014/10/Reading-Sample-Size1.pdf.

Bayram, A. (2019). Örgütsel özdeşleşmenin iş tatmini üzerine etkisinde işe adanmışlığın aracı rolünün belirlenmesine yönelik bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 321-334. https://doi.org/10.18037/ausbd.668659

Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, (59), 125-139. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1713569

Biernacki, P. ve Waldorf, D. (1981). Snowball sampling: Problems and techniques of chain referral sampling. Sociological Methods & Research, 10(2), 141-163. https://doi.org/10.1177/004912418101000205.

Bowling, N. A. ve Gruys, M. L. (2010). Overlooked issues in the conceptualization and measurement of counterproductive work behavior. Human Resource Management Review, 20(1), 54-61. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2009.03.008

Bowling, N. A. ve Gruys, M. L. (2010). Overlooked issues in the conceptualization and measurement of counterproductive work behavior. Human Resource Management Review, 20(1), 54-61. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2009.03.008

Carpenter, N. C., Whitman, D. S. ve Amrhein, R. (2021). Unit-level counterproductive work behavior (CWB): A conceptual review and quantitative summary. Journal of management, 47(6), 1498-1527. https://doi.org/10.1177/0149206320978812

Cochran, W. G. (1977). Sampling techniques. John Wiley and Sons.

Cohen, A. (2016). Are they among us? A conceptual framework of the relationship between the dark triad personality and counterproductive work behaviors (CWBs). Human Resource Management Review, 26(1), 69-85. https://doi.org/10.1016/j.hrmr.2015.07.003

Dağlı, A., Elçiçek, Z. ve Han, B. (2018). Örgütsel Bağlılık Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 17(68), 1765-1777. https://doi.org/10.17755/esosder.445932

Delaney, J. T. ve Huselid, M. A. (1996). The impact of human resource management practices on perceptions of organizational performance. Academy of Management Journal, 39(4), 949-969. https://doi.org/10.5465/256718

Doğruöz, E. ve Özdemir, M. (2018). Eğitim örgütlerinde üretim karşıtı iş davranışları ve örgütsel bağlılık ilişkisi. İlköğretim Online, 17(1), 396-413. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.413790

Edwards, M. R. (2005). Organizational identification: A conceptual and operational review. International journal of management reviews, 7(4), 207-230. https://doi.org/10.1111/j.1468-2370.2005.00114.x

Ergün, H. ve Çelik, K. (2019). Örgütsel bağlılık ölçeği Türkçe uyarlaması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (34), 113-121. https://doi.org/10.30794/pausbed.409781

Fox, S. ve Spector, P. E. (1999). A model of work frustration–aggression. Journal of organizational behavior, 20(6), 915-931. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1379(199911)20:6%3C915::AID-JOB918%3E3.0.CO;2-6

Gruys, M. L. ve Sackett, P. R. (2003). Investigating the dimensionality of counterproductive work behavior. International Journal of Selection and Assessment, 11(1), 30-42. https://doi.org/10.1111/1468-2389.00224

Gültaç, A. S. ve Erigüç, G. (2019). Geçmişten günümüze örgütlerde üretkenlik karşıtı iş davranışları: kavramsal bir bakış açısı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (36), 51-68. https://doi.org/10.30794/pausbed.397895

Gültaç, A. S. ve Erigüç, G. (2019). Geçmişten günümüze örgütlerde üretkenlik karşıtı iş davranışları: Kavramsal bir bakış açısı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (36), 51-68. https://doi.org/10.30794/pausbed.397895

Hair, J. F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. New Jersey, USA: Pearson Prentice Hall.

He, H. ve Brown, A. D. (2013). Organizational identity and organizational identification: A review of the literature and suggestions for future research. Group & Organization Management, 38(1), 3-35. https://doi.org/10.1177/1059601112473815

Hogg, M. A., Terry, D. J. ve White, K. M. (1995). A tale of two theories: A critical comparison of identity theory with social identity theory. Social Psychology Quarterly, 255-269. https://doi.org/10.2307/2787127

Hogg, M. ve Terry, D. (2000). Social identity and self-categorization processes in organizational contexts. Academy of Management Review, 25(1), 121-140. https://doi.org/10.2307/259266

Hunt, S. D. ve Morgan, R. M. (1994). Organizational commitment: one of many commitments or key mediating construct?. Academy of Management Journal, 37(6), 1568-1587. https://doi.org/10.5465/256799

Kim, S. W. (2007). Organizational structures and the performance of supply chain management. International Journal of Production Economics, 106(2), 323-345.

Krischer, M. M., Penney, L. M. ve Hunter, E. M. (2010). Can counterproductive work behaviors be productive? CWB as emotion-focused coping. Journal of Occupational Health Psychology, 15(2), 154-166. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0018349

Lau, V. C., Au, W. T. ve Ho, J. M. (2003). A qualitative and quantitative review of antecedents of counterproductive behavior in organizations. Journal of Business and Psychology, 18, 73-99. https://doi.org/10.1023/A:1025035004930

Mael, F. ve Ashforth, B. E. (1992). Alumni and their alma mater: A partial test of the reformulated model of organizational identification. Journal of organizational Behavior, 13(2), 103-123. https://doi.org/10.1002/job.4030130202

Marcus, B., Taylor, O. A., Hastings, S. E., Sturm, A. ve Weigelt, O. (2016). The structure of counterproductive work behavior: A review, a structural meta-analysis, and a primary study. Journal of Management, 42(1), 203-233. https://doi.org/10.1177/0149206313503019

Mavi, Y. (2022). Sosyal zekânın çalışanlar üzerine etkileri: Bir alan araştırması. [Yayımlanmış doktora tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.

Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human resource management review, 1(1), 61-89. https://doi.org/10.1016/1053-4822(91)90011-Z

Miao, Q. ve Zhou, J. (2020). Corporate hypocrisy and counterproductive work behavior: A moderated mediation model of organizational identification and perceived importance of CSR. Sustainability, 12(5), 1847. https://doi.org/10.3390/su12051847

Morrow, P. C. (2011). Managing organizational commitment: Insights from longitudinal research. Journal of Vocational Behavior, 79(1), 18-35. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2010.12.008

Mowday, R. T., Steers, R. M. ve Porter, L. W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of vocational behavior, 14(2), 224-247. https://doi.org/10.1016/0001-8791(79)90072-1

Muafi, J. (2011). Causes and Consequences of deviant workplace behavior. International Journal of Innovation, Management and Technology, 2(2), 123-126. http://www.ijimt.org/papers/117-M504.pdf

Osezua, M., Abah, E. O. ve Daniel, E. G. (2009). Staff indiscipline and productivity in the public sector in Nigeria. African Research Review, 3(4), 361-371. https://doi.org/10.4314/afrrev.v3i4.47580

Öcel, H. (2010). Üretim karşıtı iş davranışları ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 13(26), 18-26. https://search.trdizin.gov.tr/en/yayin/detay/110132/

Örücü, E. ve Kışlalıoğlu, R. S. (2014). Örgütsel bağlılık üzerine bir alan çalışması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(22), 45-65. https://doi.org/10.11122/ijmeb.2013.9.19.459

Örücü, E., Hasırcı, I. ve Turhan, G. (2021). Örgütsel bağlılık ve üretkenlik (verimlilik) karşıtı iş davranışı ilişkisi: bir alan araştırması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1383-1404. https://doi.org/10.16951/atauniiibd.912662

Penney, L. M. ve Spector, P. E. (2005). Job stress, incivility, and counterproductive work behavior (CWB): The moderating role of negative affectivity. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 26(7), 777-796. https://doi.org/10.1002/job.336

Polat, M. (2022). Nepotizmin Üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerindeki etkisi. Alanya Akademik Bakış, 6(3), 2961-2974. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1092813

Puni, A., Agyemang, C. B. ve Asamoah, E. S. (2016). Leadership styles, employee turnover intentions and counterproductive work behaviours. International Journal of innovative research and development, 5(1), 1-7. https://www.internationaljournalcorner.com/index.php/ijird_ojs/article/view/135942/95065

Randall, D. M. (1990). The consequences of organizational commitment: Methodological investigation. Journal of organizational Behavior, 11(5), 361-378. https://doi.org/10.1002/job.4030110504

Reichers, A. E. (1985). A review and reconceptualization of organizational commitment. Academy of Management Review, 10(3), 465-476. https://doi.org/10.5465/amr.1985.4278960

Robinson, S. L. ve Bennett, R. J. (1995). A typology of deviant workplace behaviors: A multidimensional scaling study. Academy of management journal, 38(2), 555-572. https://doi.org/10.5465/256693

Scott, C. R., Corman, S. R. ve Cheney, G. (1998). Development of a structurational model of identification in the organization. Communication Theory, 8(3), 298-336. https://doi.org/10.1111/j.1468-2885.1998.tb00223.x

Sevinç Altaş, S. (2021). Sağlık çalışanlarının örgütsel özdeşleşme, örgütsel bağlılık, örgütsel güven ve örgütsel destek algıları arasındaki ilişkiler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(1), 875-891. https://doi.org/10.20491/isarder.2021.1171

Shamsudin, F.M., Subramaniam, C. ve Ibrahim, H. (2011). HR practices and deviant behavior at work: An exploratory study. International Proceedings of Economics Development and Research, 16(2011), 13-17. https://repo.uum.edu.my/id/eprint/17683/

Shuck, B., Adelson, J. L. ve Reio Jr, T. G. (2017). The employee engagement scale: Initial evidence for construct validity and implications for theory and practice. Human Resource Management, 56(6), 953-977. https://doi.org/10.1002/hrm.21811

Spector, P. E., Bauer, J. A. ve Fox, S. (2010). Measurement artifacts in the assessment of counterproductive work behavior and organizational citizenship behavior: Do we know what we think we know?. Journal of Applied Psychology, 95(4), 781-790. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/a0019477

Stryker, S. ve Burke, P. J. (2000). The past, present, and future of an identity theory. Social Psychology Quarterly, 284-297. https://doi.org/10.2307/2695840

Sutiyem, S., Trismiyanti, D., Linda, M. R., Yonita, R. ve Suheri, S. (2020). The impact of job satisfaction and employee engagement on organizational commitment. Dinasti International Journal of Education Management And Social Science, 2(1), 55-66. https://doi.org/10.31933/dijemss.v2i1.597

Şengüllendi, M. F., Şehitoğlu, Y. ve Kurt, E. (2020). Toksik liderlik ve üretkenlik karşiti iş davranişlari ilişkisinde kariyerizmin araci etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(22), 743-765. https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2020.032

Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., ve Ullman, J. B. (2013). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson.

Tajfel, H. ve Turner, J. C. (2004). The Social Identity Theory of Intergroup Behavior. In J. T. Jost & J. Sidanius (Eds.), Political psychology: Key readings (pp. 276–293). Psychology Press. https://doi.org/10.4324/9780203505984-16

Üstün, F. (2020). Örgütsel özdeşleşmenin üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerine etkisi: Psikolojik iyi oluşun aracı rolü. İzmir İktisat Dergisi, 35(2), 357-374. https://doi.org/10.24988/ije.202035211

Van Knippenberg, D. ve Hogg, M. A. (2003). A social identity model of leadership effectiveness in organizations. Research in Organizational Behavior, 25, 243-295. https://doi.org/10.1016/S0191-3085(03)25006-1

İndir

Yayınlanmış

2023-10-04

Nasıl Atıf Yapılır

Çetin, Z. (2023). Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Bağlılığın Üretkenlik Karşıtı Davranışlar ile İlişkisi. International Journal of Sustainability, 1(2), 273–288. https://doi.org/10.5281/zenodo.838059

Sayı

Bölüm

Makaleler